Egon Schiele. 10 ważnych faktów o malarzu, które warto znać


Młody, buntowniczy, kontrowersyjny. Jego prace kojarzone są głównie z odważnych, erotycznych portretów oraz nerwowej kreski. Kim był i jak toczyły się jego losy? 

1. Ojciec Egona, Adolf Schiele cierpiał na pogłębiającą się chorobę psychiczną. Ta rodzinna tragedia sprawiła, że sztuka i talent, który ujawnił się u artysty bardzo wcześnie, bo w wieku kilku lat, stały się dla niego jedyną formą ucieczki. 

 2. Młody Schiele trafił na ASP w Wiedniu w 1906 roku jako nastolatek, o wiele wcześniej niż pozostali uczniowie. Jego opiekunem był przez pewien czas Gustav Klimt, który dla wszystkich wiedeńskich malarzy był charyzmatycznym mentorem i  doskonałym artystą, stanowiącym wzór do naśladowania.  

3. Schiele bardzo szybko wyłamał się z bardzo popularnej w ówczesnej Austrii, dominującej konwencji dekoracyjnej, na rzecz niezwykle wnikliwego, wręcz przerysowanego portretowania otoczenia oraz samego siebie. 

 

Klęcząca dziewczyna, 1912


4. Artysta malował pejzaże, liczne krajobrazy miast, oficjalne portrety, a nawet podejmował tematy alegoryczne. Mimo to najbardziej kojarzony był ze swoich odważnych rysunków, często o zabarwieniu erotycznym. Skłonność do wybierania małoletnich modeli oraz obsesyjne wręcz eksponowanie ich seksualności naraziła Schielego na poważne ataki ze strony cenzorskiej moralności. 


Domy w Kramau, 1914

 

5. W 1911 roku Schiele poznał siedemnastoletnią modelkę Klimta o imieniu Wally. Dziewczyna stała się jego muzą, bardzo często ją portretował. Ich związek wzbudzał wśród konserwatywnego otoczenia wiele kontrowersji i powodował problemy, których nie rozwiązywały liczne przeprowadzki, a raczej ucieczki do innych miast Austrii. 

6. Rok później, Schiele trafił do aresztu i był podejrzany o serię przestępstw, między innymi o porwanie, gwałt i obrazę moralności publicznej. Udało mu się odrzucić jedynie dwa pierwsze zarzuty i w więzieniu przebywał około 3 tygodni, co mocno wpłynęło na jego psychikę. 

 

 

Wally, 1914


7. Po powrocie do Wiednia, w 1915 roku Schiele rzucił Wally dla pochodzącej ze średniej klasy Edith Harms, która mieszkała wraz z siostrą bliźniaczką niedaleko jego pracowni. Kilka miesięcy później dziewczyna została jego żoną. Obraz „Śmierć i dziewczyna” jest prawdopodobnie autobiograficzną odpowiedzią na zakończoną relację z Wally, zwłaszcza, że pojawia się tam twarz malarza oraz kobieta podobna do jego pierwszej kochanki. 

Śmierć i dziewczyna, 1915


8. Obecnie doceniany i wielbiony, w czasie swojego życia Schiele nie cieszył się dużą popularnością. Był odrzucany przez liczne grupy artystyczne, m.in. Der Blaue Reiter. Artysta często zmuszony był malować na papierze pakowym i tekturze. Swoje prace oddawał w zamian za specjalne materiały dla artystów. Dopiero w 1918 roku odniósł swój pierwszy sukces w Wiedniu. 

9. Jego mocne, przerysowane prace, o charakterystycznej nerwowej kresce i płaskiej płaszczyźnie uległy w ostatnich latach życia silnemu uspokojeniu. Nie dowiemy się nigdy jaki kierunek obrałby malarz w późniejszych latach swojej wyjątkowej, charyzmatycznej twórczości. 

10. Epidemia Hiszpanki (grypy) w 1918 zabiła w Europie ponad 20 mln ludzi (straszna liczba). Żona Schielego, będąca w 6 miesiącu ciąży padła jej ofiarą w październiku. Artysta zmarł zaledwie 3 dni później, w wieku 28 lat. 

Dziewczyna, 1917


To, co kiedyś uznawane było za niemoralne i budzące odrazę, dziś w większej mierze fascynuje i urzeka, chociaż ciężko zaprzeczyć, że prace malarza bardzo często ocierają się o pornografię. Mimo to, myślę, że Schiele, bardziej od erotycznej kontrowersji, cenił sobie szczerość i to ona wpływała na jego twórcze wybory. Zwolenników twierdzących, że podejmowanie motywów erotycznych było jego świadomą prowokacją jest sporo, ja jednak bardziej obstaję za faktem, iż wynikało to z jego naturalnej, obsesyjnej potrzeby poznania drugiego człowieka, oraz nieustannego pytania o własne „ja”. Schiele właśnie taki był, pewny siebie, narcystyczny, fanatycznie skupiony na własnym ciele. Wiedeń w tym czasie to miasto przesiąknięte nowatorskimi tezami Sigmunda Freuda, dotyczącymi podświadomości, psychoanalizy i szeroko pojętej seksualności człowieka. Twórczość Egona Schiele jako jedna z wielu pokazuje, że te nowinki miały wielki wpływ nie tylko na uczonych i filozofów, ale także na środowisko artystyczne. 

 

Autoportret podczas masturbacji, 1911

 

 

Mogą także Ci się spodobać